Κινηματογραφική Λέσχη Ηρακλείου Αττικής: ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΜΕΛΙΣΣΙΟΥ

Δευτέρα 1η Μαρτίου 2010 Μετά τα Απαγορευμένα Παιχνίδια του του René Clément και την Ponette του Jacques Doillon θα κλείσουμε αυτόν τον κύκλο με Το Πνεύμα του Μελισσιού του Victor Erice.

Η προβολή θα γίνει στο υπόγειο της Βιλλας ΣΤΕΛΛΑ, Σοφίας 1 Ν.Ηράκλειο, με ώρα προσέλευσης 21:30. Από 21:45 έως 22:00 θα γίνει εισήγηση για την ταινία και τον σκηνοθέτη και θα ακολουθήσει η προβολή.

Τίτλος : El espiritou de la colmena

Σκηνοθεσία : Victor Erice (Βίκτωρ Ερίθε)

Έτος: 1973

Έγχρωμο: 35 χλστ.

Δ ιάρκεια: 98'

Σενάριο: Victor Erice, Angel Fernandez Santos, Francisco J. Querejeta

Φωτογραφία: Luis Cuadrado

Μουσική: Luis de Pablo

Ερμηνεία: Ana Torrent, Isabel Tellería, Ketty de la Cámara, Estanis Gonzalez, José Villasante,

Juan Margallo, Laly Soldevila, Miguel Picazo

Βραβεία: Χρυσό βραβείο Φεστιβάλ Σαν Σεμπάστιαν 1973, Ασημένιο βραβείο Φεστιβάλ Σικάγου.

Το Πνεύμα του μελισσιού γυρίσθηκε το 1973, σε μια εποχή όπου ο φρανκισμός έπνεε τα λοίσθια στην Ισπανία, ήταν όμως ακόμα κυρίαρχη πολιτική πραγματικότητα. Ο Βίκτωρ Έριθε δέχθηκε μια παραγγελία να κάνει μια ταινία τρόμου, η παραγωγή όμως δεν είχε τ' απαραίτητα χρήματα για να προχωρήσει στην εκτέλεση του σχεδίου. Τότε ο Έριθε άλλαξε το σενάριο και με αφετηρία ένα φωτόγραμμα από τον Φρανκενστάιν του Τζέιμς Χουέιλ, έκανε μια συγκλονιστική ποιητική και πολιτική αλληγορία πάνω στο τέλος της παιδικής αθωότητας, την Ιστορία, τη σύγχρονη Ισπανία (η λογοκρισία αν και δεν ξεγελάσθηκε επέτρεψε την προβολή της ταινίας, γιατί βρήκε ότι περιείχε πολλά «σκοτεινά» σημεία).

Βρισκόμαστε σ' ένα χωριό της Ισπανίας το 1940, λίγο μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου, όπου τίποτα δε θυμίζει το πρόσφατο δράμα της χώρας. Οι κάτοικοι μοιάζουν να έχουν πέσει σε λήθαργο και τα τραύματα έχουν απωθηθεί στο ασυνείδητο. Έτσι για παράδειγμα, ο πατέρας των δύο ηρωίδων επενδύει όλη του τη γνώση στο να παρατηρεί τη ζωή των μελισσών και να γράφει κείμενα με μεγάλη λογοτεχνική αξία αλλά άχρηστα από επιστημονική πλευρά. Την ίδια ώρα η γυναίκα του ικανοποιεί νευρωτικά τις σεξουαλικές ορμές της, γράφοντας επιστολές με φρενήρη ρυθμό.

Μέσα σ' αυτό το δοσμένο κοινωνικο-πολιτικό και οικογενειακό πλαίσιο, οι μικρές ηρωίδες Άννα και Ιζαμπέλ θα έχουν μια σειρά από παράξενες εμπειρίες που θα τροφοδοτήσουν την παιδική τους φαντασία. Όταν στο χωριό ένας πλανόδιος κινηματογραφιστής προβάλει το Φρανκενστάιν, η μικρότερη αδελφή εντυπωσιάζεται από τη φιγούρα του τέρατος. Η προβολή της ταινίας είναι γι' αυτήν η πρώτη επαφή με τις έννοιες του θανάτου και του μη-φυσικού. Η μεγαλύτερη της αδελφή Ιζαμπέλ της εξηγεί ότι στο σινεμά είναι όλα ψεύτικα, το τέρας δεν πέθανε αλλά είναι πνεύμα που αν το επικαλεστείς έρχεται να σε βρει. Κι όταν ένας αγωνιστής του εμφυλίου πολέμου έρχεται να κρυφτεί σε μια καλύβα, η Άννα τον ταυτίζει με τον Φρανκενστάιν και τον πλησιάζει με την ίδια αθωότητα που στην ταινία το μικρό κοριτσάκι πρόσφερε ένα μπουκέτο λουλούδια στον Μπόρις Καρλόφ.

«Το Πνεύμα του μελισσιού, λέει ο Έριθε, δείχνει πως ένα παιδί κοιτά την Ιστορία, χωρίς να γνωρίζει ποιος ήταν ο Φράνκο ή τα κίνητρα του εμφύλιου πολέμου. Το μόνο πράγμα που καταλαβαίνει ένα παιδί είναι ότι δεν πρέπει να μιλάμε για κάποια πράγματα». Στο βασίλειο των μελισσών υπάρχουν κάποιες αυστηρές διατάξεις που ορίζουν τη ζωή της κοινωνίας. Η παιδική φαντασία μπορεί να ξεφύγει κάποιες στιγμές από αυτό το αυστηρά οργανωμένο περιβάλλον, αλλά θ' αναγκαστεί να προσγειωθεί γρήγορα και με τραυματικά μάλιστα αποτελέσματα. Έντονα λυρική η κινηματογραφική οπτική του Έριθε, κάνει ακόμα πιο συναρπαστικό το ταξίδι στον κόσμο της παιδικής αθωότητας και φαντασίας, ενώ ο πεσιμιστικός τόνος του σκηνοθέτη εκφράζει την πίκρα της γενιάς του για την κατάντια της χώρας του κάτω από το φρανκικό καθεστώς.

βιβλιογραφια: Β. Ραφαηλίδης: Λεξικό ταινιών, τ. Α'

Ο ΒΙΚΤΩΡ ΕΡΙΘΕ γεννήθηκε στην Καρράντζα το 1940. Άρχισε την κίνηματογραφική του καριέρα το 1968 γυρίζοντας ένα από τα σκετς της ταινίας Los Dedafios και συνέχισε με Tο πνεύμα του μελισσιού (1973), που συνάντησε θριαμβευτική υποδοχή σ’όλο τον κόσμο. Αυτό ωστόσο δε βοήθησε καθόλου την καριέρα του σκηνοθέτη, που γύρισε από τότε μόλις μια ταινία, το Νότο (1982) ενώ ζει από τη διαφήμιση.